We moeten meer nietsdoen om niet dom te worden

Wir brauchen mehr Musse[1], um nicht zu verblöden[2]

vrijetijdWe hebben geen vrijetijdscultuur, want Vrijetijd voor ons slechts overgebleven tijd. Vrijetijd is niets meer dan een aanhangsel van werken en wordt beheerst door de wet, bijna als een ziekte. Dit toont aan dat we Vrijetijd nog niet begrepen hebben. Het is geen ziekenhuis in oorlogstijd, waar je een tijde bedlegerig bent, waarna je weer naar het front moet.

Wat is Vrijetijd? En waarom kunnen we daar niet zonder

Creatieve vrije tijd is vrijheid, tijd voor de humanisering van de mens. Een van de grootste gevaren die ik zie is dat onze toekomst is niets anders is dan een lege ruimte die we vol proppen. Daarom moeten we naar een nieuwe Vrijetijdsbestedingscultuur. Buiten dat, we leven ons leven in een uitvoeringsmodus waarin de toekomst is nog niet voorbij is, maar niets verrassends inhoudt. Wij zijn  een tijd-worm die zich een weg vreet in de toekomst en alle voor-ons (agenda) continu in een achter-ons (ad acta) opbergt. Dit weten we uit stressvolle situaties. We creëren een lange lijst van taken die we controleren en één voor één afwerken. Maar we kunnen niet voor ons leven zorgen. Erledigen[3] is een deel van het leven, niet het leven zelf.

Hoe kunnen we leren nietsdoen?

We moeten ons realiseren dat agenda’s en to-do lijsten goede dienaren zijn, maar slechte meesters. We moeten het hoofd vrij te houden voor belangrijkere dingen, dat is waarom we schrijven. Ver voerende gedachten kunnen slechts ontstaan als ze niet al op een lijst of in de agenda staan. Dit weten we uit onderzoek naar creativiteit: de meeste goede ideeën komen, als ze niet gepland zijn. Wij zijn niet alleen effectief, als we aan de betaalde baan zijn. Dit is een drogreden. In de zogenaamde vrije momenten zijn we vaak actiever dan in de werkomgeving.

Wie zorgt voor ledigheid, geldt in dit land al snel als lui.

Ja, ledigheid, als laatste winkeldochter, wordt als verspillen van tijd wordt beschouwd. Het is andersom: zonder ledigheid verarmen we intellectueel en persoonlijk. Het moet onze taak worden om veel Vrijetijd in te ruimen, want anders gaan naar de “ver-domme-nis”. Het is bekend dat voor de intellectuele ontwikkeling van kinderen niets belangrijker is dan vrij spel. De mens blijft zonder ledigheid in een routine steken, er is alleen wat er is. Onder de oude Grieken was Muße[1] was een uitdrukking van de hoogste geestelijke kracht. Ook “school“[4], dat is afgeleid van deze term is in feite een plaats van vrije tijd.

Auteur: de filosoof Stefan Brotbeck in de  Basellandschaftlige Zeitiung
Het idee van een basisinkomen valt als een rijpe appel van de boom


[1] Mußig is een moeilijk woord om te vertalen uit het Duits. Nederlanders hebben daar niet zo veel woorden voor, dat komt waarschijnlijk door de VOC mentaliteit.  Mußiggang komt er het dichtste bij: ledigheid. Vertaling naar het Engels geeft meer soelaas:

  • idleness: luiheid, ledigheid, nutteloosheid
  • vacuity: ledigheid, zinledigheid, zinloosheid
  • inactivity: werkeloosheid, ledigheid
  • vacancy: vacature, plaats, ledigheid

Beetje rommelen met de google translater:

  • leisure: Freizeit, Muße, Gemütlichkeit, Nichtstun
  • idleness: Müßiggang, Nichtstun, Untätigkeit, Faulheit, Trägheit, Muße
  • ease: Leichtigkeit, Bequemlichkeit, Behagen, Muße
  • Freizeit: leisure, free time, leisure time, spare time
  • Muße: leisure, idleness, ease
  • Gemütlichkeit: coziness, friendliness, snugness, comfortableness, unhurriedness
  • Nichtstun: idleness, inactivity, leisure
  • luiheid: laziness, idleness, sloth
  • ledigheid: idleess, vacuity, inactivity, vacancy
  • nutteloosheid: uselessness, futility, otiosity, idleness, otioseness
  • ledigheid (zn): lediggang, luiheid, werkeloosheid
  • ledigheid (zn): leegte, wezenloosheid
  • gebrek (zn) : armoede, behoefte, behoeftigheid, deprivatie, gemis, ledigheid, mangel, nood, ontbering, ontoereikendheid, schaarsheid, schaarste, stoornis, tekort
  • niets (zn) : ledigheid, leegheid, leegte, leemte, vacuüm, vlakte, wezenloosheid
  • luiheid (zn) : arbeidsschuwheid, ledigheid, luiigheid, traagheid, vadsigheid
  • vrije tijd (zn) : ledigheid, rust, vrijaf
In het latijn is Muße: otium

[2] Verblöden is nog zo’n woord, in diverse talen is de vertaling uitgroeien tot een zombie, een zombie worden, maar dat moet toch anders kunnnen.

Dan maar het een Duitse ency geraadpleegd:

  • ver•blö•denverblödete, hat/ist verblödet; gespr; [Vt] (hat)
    1. etwas verblödet jemanden etwas macht jemanden dumm ≈ etwas verdummt jemanden; [Vi] (ist)
    2. dumm werden ≈ verdummen || hierzu Ver•blö•dung die; nur Sg

[3] Erledigen is nog zo’n woord waar meer aan te hangen valt dan de Google translater ons wil beloven. Vertaal het maar eens naar het Engels:

  • handle: handhaben, behandeln, verarbeiten, bearbeiten, erledigen, anfassen
  • carry out: durchführen, ausführen, vornehmen, erfüllen, erledigen, realisieren
  • take care of: erledigen, versorgen, besorgen, schonen, unschädlich machen, versehen
  • settle: regeln, begleichen, ansiedeln, erledigen, siedeln, entscheiden
  • deal with: behandeln, handeln von, bewältigen, erledigen, verhandeln, abhandeln
  • attend: besuchen, teilnehmen, begleiten, erledigen, pflegen, sich widmen
  • process: verarbeiten, bearbeiten, entwickeln, behandeln, aufbereiten, erledigen
  • finish off: erledigen, fertig machen, den Rest geben, aufessen, Schluss machen, aufhören
  • dispatch: entsenden, senden, erledigen, absenden, abschicken, expedieren
  • despatch: entsenden, senden, erledigen, absenden, abschicken, expedieren
  • do in: erledigen, killen, abmurksen, umlegen, kaltmachen
  • knock out: erausschlagen, ausschlagen, austreibe

[4] http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/school1

Het Griekse woord scholè, waaraan het Latijnse schola en het Nederlandse school beantwoorden, betekent eigenlijk – men zal het met verbazing vernemen – rust, ledige tijd, in het bijzonder: vrij zijn van openbare bezigheden. Dan gaat het woord betekenen: de bezigheid in de vrije tijd, de tijd aan de wetenschap gewijd, de studie. Vervolgens wordt het woord ook gebezigd voor: de plaats waar de leraar of pedagoog zijn wetenschappelijke voordrachten hield en dan zijn wij al vrij dicht bij de huidige betekenis. Men vergete bij dit alles niet dat de vrijgeboren Grieken geen handenarbeid verrichtten. Daarvoor hadden zij slaven.