Het recht op vrijheid zonder de middelen die te verwezenlijken is slechts een schim. Mooi pleidooi voor een basisinkomen! Uit Over anarchisme, staat en dictatuur door Michael Bakoenin.

Armoede is slavernij

(…) Ja, armoede is slavernij, is de noodzaak zijn arbeid en daarmee zijn persoon te verkopen aan de kapitalist die u het middel verschaft om niet van honger om te komen. Men moet werkelijk de in de leugen belang stellende geest van de Heren bourgeois bezitten om over de politieke vrijheid van de arbeidersmassa’s te durven spreken! Mooie vrijheid die hen onderwerpt aan de grillen van het kapitaal en hen middels de honger ketent aan de wil van de kapitalist!(…)

Het recht op vrijheid zonder de middelen die te verwezenlijken is slechts een schim. En wij beminnen de vrijheid te zeer, nietwaar? om ons met de schim ervan tevreden te stellen. Wij willen haar werkelijkheid. Maar wat vormt de werkelijke basis en de positieve voorwaarde voor de vrijheid? Dat is de integrale ontwikkeling en het volledige gebruik van alle lichamelijke, intellectuele en morele talenten voor iedereen. Dat zijn bijgevolg alle materiële middelen die noodzakelijk zijn voor ieder” menselijk bestaan; dat is tenslotte de opvoeding en het onderwijs.

Een mens die van uitputting sterft, die door de ellende verpletterd wordt, die dagelijks van honger en kou omkomt, en die al degenen van wie hij houdt ziet lijden maar hun niet te hulp kan komen, is geen vrij mens het is een slaaf. Een mens die veroordeeld is zijn hele leven bij gebrek aan menselijke opvoeding een onbeschaafd wezen te blijven, een ongeletterd man, een onwetende, is noodzakelijk een slaaf; en wanneer hij politieke rechten uitoefent kunt u er zeker van zijn dat hij deze op een of andere wijze steeds tegen zichzelf zal gebruiken ten bate van zijn uitbuiters, zijn meesters.

De negatieve voorwaarde voor de vrijheid is deze: Geen enkel mens is aan een ander gehoorzaamheid verschuldigd; hij is eerst vrij op voorwaarde dat al zijn daden niet worden bepaald door de wil van anderen maar door zijn eigen wil en overtuiging. Maar een mens die door de honger genoodzaakt wordt zijn arbeid en daarmee zijn persoon tegen de laagst mogelijke prijs te verkopen aan de kapitalist die hem gelieft uit te buiten; een mens die door zijn eigen onbeschaafdheid en onwetendheid is overgeleverd aan de genade van hen, die de kunst van de uitbuiting verstaan, zal noodzakelijkerwijs steeds een slaaf lijn.

Dat is niet alles. De vrijheid der individuen is geen individuele zaak, het is een collectieve aangelegenheid, een collectief product. Geen enkel mens zou vrij kunnen zijn buiten de gehele menselijke maatschappijen zonder haar medewerking. (…)

Alleen door de collectieve arbeid kan de mens zich bevrijden van de tirannieke druk die de uiterlijke natuur op iedereen uitoefent; want de individuele arbeid, machteloos en onvruchtbaar, zou de natuur nooit kunnen overwinnen. De productieve arbeid, die alle rijkdommen en onze gehele beschaving tot stand heeft gebracht, is altijd een maatschappelijke, collectieve arbeid geweest; tot nu toe is deze echter door individuen onrechtvaardig uitgebuit ten koste van de arbeidersmassa’s. (…)

Maar deze vrijheid is slechts in gelijkheid mogelijk. Indien er een menselijk wezen bestaat dat meer vrij is dan ik, ben ik noodgedwongen zijn slaaf; ben ik het meer dan hij, dan is hij de mijne. Gelijkheid is dus een noodzakelijke voorwaarde voor vrijheid.

Boek: http://www.marxists.org/nederlands/bakoenin/boek/index.htm Hoofdstuk 2 Staat en de Maatschappij sectie 4
Bron: http://anarchiel.com/stortplaats/toon/armoede_is_slavernij