Waarom moeten we nog steeds werken?

Geplaatst op door

0 RIn een 1930 essay genaamd “Economische mogelijkheden voor onze kleinkinderen” [1], schreef de econoom John Maynard Keynes dat “ervan uitgaande dat er geen belangrijke oorlogen zijn en geen belangrijke toename van de bevolking is, het economische probleem binnen honderd jaar kan worden opgelost, of tenminste in het zicht van de oplossing is.”

De Grote Depressie was nog maar net begonnen. Weinig mensen waren zo optimistisch als Keynes. Maar Keynes wees erop dat ondanks de economische crisis – ondanks het feit dat veel mensen lijden aan armoede – VS en Europa nog steeds enorm rijker zijn dan ze waren voor de industriële revolutie. Keynes betoogde dat de depressie niet betekent dat de economie fundamenteel zwak is, In feite, schreef hij, de depressie werd veroorzaakt door de snelheid waarmee de economie was gegroeid. Als de productiviteit bleef stijgen met slechts een paar procent per jaar, dan konden door het wonder van samengestelde interest acht keer beter af zijn in 2030 dan wij waren in 1930. En, met zoveel rijkdom, zouden we eindelijk in staat zijn om in ieders basisbehoeften te voorzien. We zouden nog wel meer willen, maar wat Keynes noemde het “economische probleem” zou zijn opgelost. Voor de eerste keer in de menselijke geschiedenis zou ons probleem niet zijn hoe te zorgen voor onszelf, maar wat te doen met al onze vrije tijd.

Ruim tachtig jaar later, met weer een haperende economie, is er niet het gevoel dat het economisch probleem dicht bij een oplossing is. Maar ondanks diverse oorlogen en een groeiende wereldbevolking is Keynes ‘voorspelling is nog steeds ongeveer op schema. Het Bureau of Economic Analysis [2] schat dat de Amerikaanse economie vandaag reëel ongeveer 15 keer groter is dan in 1930. Het inkomen per hoofd is ongeveer ongeveer 6 keer zo groot, en is op weg om bijna 8 keer zo groot te zijn in 2030. Niettemin hebben we, zoals Mike Beggs heeft opgemerkt [3], nog steeds geen robot-butlers om ons werk voor ons te doen en zijn we nog steeds niet dicht bij de 15-urige werkweek die Keynes voor ogen had. Als we echt zo veel rijker zijn, waarom merken we daar niets van?

Een deel van het antwoord heeft te maken met de manier waarop onze welvaart is verdeeld. Zoals Lawrence Mishel [4] erop wijst, tot in de vroege jaren 1970 het uurloon in de VS ongeveer gelijke tred gehouden heeft met stijging van de productiviteit. Dat is nadien niet het geval geweest. Hoewel de productiviteit in de laatste 40 jaar meer dan verdubbeld is, zijn de lonen en andere vergoedingen nauwelijks gegroeid. Het weekloon heeft gepiekt in 1972. Het mediane inkomen per huishouden is sindsdien slechts 7% toegenomen.

Mishel’s analyse suggereert dat een deel van de reden is dat het management en de aandeelhouders een steeds groter deel van ons nationaal inkomen mee naar huis nemen. Zoals Paul Krugman [5] erop wijst, is in de afgelopen jaren het aandeel van arbeid in het inkomen is drastisch gedaald, van ongeveer 65% tien jaar geleden tot slechts 58% vandaag. Een ander deel van de reden is dat goederen en diensten voor consumenten relatief duurder zijn geworden dan kapitaalgoederen. In het bijzonder, zoals voormalig minister van Financiën Lawrence Summers[6] zegt, zijn de kosten van noodzakelijke goederen – voedsel, huisvesting, gezondheidszorg, energie en onderwijs – hetzelfde gebleven of toegenomen ten opzichte van de lonen. Het resultaat is dat de meeste van de economische winst van de afgelopen 40 jaar is gegaan naar de mensen die eigenaar zijn van productiemiddelen. Mensen die werken voor de kost hebben hun koopkracht nog niet echt zien vergroot.

Krugman [7] stelt dat we een, wat economen noemen capital-biased technological change, verandering zien. Als machines productiever worden, kunnen de mensen die ze bezitten een groter deel van de winst behouden. Tijdens een recente lezing, volgens Owen Zidar [8], vroeg Summers ons, dat we ons een voorstelling proberen te maken hoe de wereld eruit zou zien als machines alles konden maken of doen. In deze wereld, zouden robot-butlers ons bevrijden van werk en ons voorzien van de noodzakelijkheden van het leven. Het probleem is dat in deze wereld de winst van robot-arbeid alleen gaat naar de mensen die eigenaar zijn van de robots of naar hen die nieuwe, innovatieve manieren bedenken om ze te gebruiken. Niemand anders zou dan geld kunnen verdienen. Hoewel we natuurlijk op dit moment nog niet zover zijn, betoogde Summers dat we al voor 15-20% op weg zijn. Inderdaad, de toenemende automatisering kan deel uitmaken van de reden waarom, volgens het Bureau of Labor Statistics [9], in het laatste decennium alleen 3,5 miljoen Amerikaanse banen zijn verdwenen. En het wordt een harde dobber uit te leggen waarom de gemiddelde werknemerscompensatie in principe is gestopt met groeien.

Het netto resultaat is dat de economische ongelijkheid toeneemt net als we eindelijk genoeg beginnen te hebben voor al onze burgers. Dezelfde technologie die ons als maatschappij rijk maakt geeft de mensen die zeggenschap hebben de kracht om een steeds groter deel van ons inkomen mee naar huis te nemen . Barry Lynn en Phillip Longman [10] wijzen ons erop dat de Amerikaanse economie in toenemende mate wordt gedomineerd door een relatief klein aantal monopolistische bedrijven, die gebruik maken van hun marktmacht om hun winsten te maximaliseren in plaats van te investeren in nieuwe business of het creëren van nieuwe banen. Krugman voegt toe dat dit soort monopolistische “rent-seeking” verklaard waarom de bedrijfswinsten stijgen terwijl de rente – die rendement vertegenwoordigen op investeringen – laag blijft. In ieder geval, zoals Izabella Kaminska[11] zegt, de controle van de gepatenteerde technologie houdt in dat “de vruchten van innovatie naar de eigenaars van kapitaal en uitvinding gaan en deze een geheel nieuwe renteniersklasse vormen.”

Dit is niet de wereld Keynes had gedacht. We zijn vandaag de dag rijker dan de maatschappij eerder was in de menselijke geschiedenis. Maar als innovatie vertraagt en ongelijkheid blijft groeien, zal het economische probleem voor de meesten van ons zo groot blijven als altijd.

Auteur: Robert de Neufville, 13 december 2012, 0:03 Volg mij op Twitter: @rdeneufville
Vertaling: Orthelius/Google
Bron: http://bigthink.com/politeia/why-do-we-still-have-to-work?page=all
Noten: