In de bundel Vrijzinnig Paternalisme pleiten verschillende progressief-linkse auteurs voor een groen en links beschavingsproject. De overheid moet het debat aan gaan met burgers over wat het goede leven is. De auteurs, geleid door Dick Pels, willen hiermee een correctie aan brengen op de liberale koers die GroenLinks onder Femke Halsema heeft ingezet. Zij zou de moraal te veel hebben overgelaten aan het individu. Lees verder
Categorie archieven: Berichten
Arbeid, een eigenaardig fenomeen
Hans Achterhuis bereikte met het boek “Arbeid, een eigenaardig medicijn uit 1984 een groot publiek. Hij keek nog eens goed naar zijn tekst en concludeert: ook het basale werk, dat nu eenmaal elke dag gedaan moet worden, kan verbonden worden met vakmanschap en kan erkenning opleveren. De hedendaagse politiek van de arbeid zou daarover moeten gaan. Lees verder
Een basisinkomen bevordert de individuele vrijheid en een betere verdeling van betaald en onbetaald werk
Een basisinkomen is een onvoorwaardelijk minimuminkomen voor iedereen en geeft alle mensen bestaanszekerheid. Het is een erkenning van dewaardigheid van ieder mens. Het bevordert de individuele vrijheid doordat het een vrije arbeidskeuze mogelijk maakt. Een basisinkomen stelt mensen in staat een betere afweging te maken tussen enerzijds betaald werk en anderzijds persoonlijk leven en onbetaalde werkzaamheden. Lees verder
Niemand zou ooit moeten werken. Werkers van deze wereld… ontspan je!
HET AFSCHAFFEN VAN HET WERKEN – Werken is voor de dommen – door Bob Black, 1985
Verantwoording van de vertaler:
Van de mysticus en SF-schrijver Philip K. Dick, die in zijn parabels de geëxtrapoleerde gruwelen van deze wereld beschreef en dus het etiket “schizofreen” kreeg, is de uitspraak:
Het basisgereedschap voor de manipulatie van de werkelijkheid is de manipulatie van woorden. Als je de betekenis van woorden kunt beheersen, kun je de mensen beheersen, die de woorden moeten gebruiken. Lees verder
De paradox van werk en vrije tijd
Als het huidige kabinet een schutspatroon zou wensen dan was de keuze ongetwijfeld op de Russische schrijver Anton P. Tsjechow gevallen….
In Drie Zusters komt de ambivalentie van werk eveneens naar voren: ‘Onze taak is het slechts om te werken en te werken. Geluk is gereserveerd voor onze nakomelingen.’ Bijna iedereen in dat stuk werkt, al komt de onderwijzeres Olga vaak moe en uitgeput thuis: ‘O, ik ben zo ongelukkig, ik kan het werk niet meer aan, ik wil niet. . . ik haat alles wat ik daar moet doen.’ Maar ondanks al het gepraat over ongelukkige levens, gaan de meeste personen bij Tsjechow toch gewoon door met werken. Het loont de moeite.
Het kabinet heeft dit goed aangevoeld. Meer werk is niet uitsluitend van belang voor de sanering van de overheidsfinanciën, maar ook voor de moraal. De ambivalentie die bij Tsjechow nog aanwezig is, verdwijnt volledig bij Kok en de zijnen. Werk is goed, werken moet. Voor iedereen.
Maar hiermee stuit men direct op enkele opvallende tegenstrijdigheden met betrekking tot de plaats van de arbeid in onze samenleving. Werk is min of meer noodzakelijk voor het levensonderhoud, maar we sparen ons geld en onze krachten tegenwoordig vooral om van onze vrije tijd te genieten. Veel mensen die geen baan hebben willen graag aan de slag, veel werkenden hebben het niet naar hun zin.
Meer werk lijkt de sleutel tot maatschappelijke kwalen, maar de werkloosheid daalt slechts langzaam en stijgt alweer in Duitsland. Ouderen moeten of willen langer blijven werken, jongeren komen niet aan de bak. Meer werk moet sociale uitsluiting voorkomen, maar hoe grotere nadruk op het uitsluitende belang van werk, hoe groter de sociale uitsluiting.
Neem de paradox van werk en vrije tijd. Hoewel bijna iedereen in een moderne samenleving er naar streeft zoveel mogelijk ‘vrij’ te zijn van het werk en zoveel mogelijk vrije tijd wil hebben, verschaft adequate arbeid toch veel meer momenten van plezier en vreugde dan de dingen die we in onze vrije tijd doen.
Deze paradox werd geformuleerd door een Amerikaanse psycholoog met een onuitsprekelijke naam, Mihaly Csikszentmihalyi. Hij doet al meer dan twintig jaar onderzoek naar de kenmerken van gelukservaringen en naar levensvreugde. Zo liet hij honderden en honderden mensen van alle rangen en standen gedurende één week per etmaal (via een at random geprogrammeerde pieper) opschrijven wat ze op dat moment aan het doen waren en hoe ze zich daarbij voelden.
Je zou verwachten dat de vrolijkste berichten afkomstig waren uit de vrije tijd, maar dat was absoluut niet het geval. De mensen die met hart en ziel aan iets werkten (in de fabriek, aan de tekentafel, in de beroepssport, in het atelier of de operatiezaal) rapporteerden meer vreugdevolle en intens beleefde momenten.
De verklaring hiervan is niet eens zo moeilijk. Een goed gestructureerde bezigheid, waarbij niet te hoge en niet te lage eisen aan iemand worden gesteld en waar een duidelijk resultaat te verwachten valt, levert veel psychische bevrediging op. Een hele avond ongericht tv-kijken, waarbij weinig inspanning wordt gevraagd en veel passief wordt ‘genoten’ loopt nogal vaak uit op onbestemde onvrede en verveling.
Als de zo hevig verlangde vrije tijd weinig gestructureerd of weinig doelgericht verloopt – lummelen, slenteren, winkelen, consumeren, heerlijk lui op de bank liggen zappen – dan blijkt het uiteindelijke resultaat weinig bevredigend.
Goed werk loont dus en in deze conclusie klinken de echo’s van Tsjechow en Freud (Lieben und Arbeiten) door. Het gaat er vooral om ergens helemaal in op te kunnen gaan en arbeid biedt daar nog steeds vele mogelijkheden toe. De vrije tijd biedt minder ‘verlossing’ dan men denkt. Het is derhalve van groot belang dat arbeid voor zeer veel burgers, jong en oud, beschikbaar blijft en dat daarbij de kwaliteit en de inhoud van de arbeid goed wordt bewaakt.
Een te enge opvatting van werk, arbeid als topsport, uitsluitend gericht op de hoogste produktiviteit, gereserveerd voor steeds minder mensen, voldoet niet aan die opgave. Paradoxaal genoeg bevordert een hevige nadruk op eenzijdig opgevatte arbeid sociale uitsluiting, terwijl het omgekeerde de bedoeling was.
Zoals bij veel paradoxen ligt de oplossing bij een verandering van probleemdefinitie en begripsomschrijving. Een verruimde opvatting van werk, nieuwe en gedurfde financieringswijzen, andere beloningsvormen doen de rest. Wie serieus sociale uitsluiting op grote schaal wil voorkomen, zal veel meer aspecten van onze dagelijkse activiteiten als werk moeten insluiten.
Dit klinkt als de morele basis voor een basisinkomen. Zo is het ook bedoeld.
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.